Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçu (TCK 104)

Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 104. maddesinde düzenlenir. Temel görünüm, cebir, tehdit veya hile olmaksızın on beş yaşını doldurmuş bir çocukla cinsel ilişki kurulmasıdır. Bu hâl şikâyete bağlı olarak soruşturulur; olayın niteliği, tarafların yaşı, rıza beyanının hukuken geçerliliği ve deliller birlikte değerlendirilir.

Kanun bazı yakınlık ve güven ilişkilerinde korumayı artırır. Evlenme yasağı bulunan hısımlar ile evlat edinme öncesi bakımını üstlenen ya da koruyucu aile konumundaki kişiler açısından şikâyet şartı aranmaksızın re’sen hareket edilir. Bu yönüyle TCK 104, rıza beyanı bulunsa dahi çocuğun üstün yararını esas alan istisnai bir koruma rejimi getirir. Ayrıca genel çerçeve için Ceza Davaları yazımıza göz atabilirsiniz.

Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçu Unsurları

Mağdurun yaşı: Mağdur on beş yaşını doldurmuş ve on sekiz yaşını doldurmamış çocuk olmalıdır. On beş yaşını tamamlamayanlar yönünden her türlü cinsel davranış TCK 103 kapsamında değerlendirilir.

Rızanın niteliği: TCK 104’te, cebir, tehdit ve hile yoktur. Rıza beyanı bulunsa da mağdur çocuktur; kanun bu rızayı mutlak koruma ölçüsüyle sınırlı biçimde dikkate alır ve eylemi suç sayar. Zor kullanma, tehdit, aldatma, bilinç kaybı yaratma gibi durumlar varsa TCK 103 çocuğun cinsel istismarı suçu gündeme gelir.

Temasın düzeyi: 104. madde “cinsel ilişki” ibaresiyle tanımlanır. Sadece sözel, yazılı veya görüntülü cinsel içerikli davranışlar TCK 105 cinsel taciz kapsamında değerlendirilir.

Şikâyet şartı: Reşit olmayanla cinsel ilişki suçunun temel görünümünde geçerlidir. Mağdur, veli ya da vasi şikâyet etmezse soruşturma yapılmayabilir. Ancak evlenme yasağı bulunan hısımlar ile koruyucu aile veya evlat edinme bakımındaki kişiler tarafından işlenirse şikâyete bağlı değildir.

Fail: Özel bir fail şartı yoktur; herkes olabilir.

Ayırt etme gücü: Mağdur on beş yaşını doldurmuş olsa bile fiilin anlam ve sonuçlarını değerlendirme yeteneği yoksa veya olayda iradeyi etkileyen nedenler varsa, dosya TCK 103 yönünden değerlendirme yapılır

Cinsel Cinsel Suçlarda Mağdurun Yaşı ve Eylemin Niteliği İtibarıyla Değerlendirme

TCK 102 Cinsel saldırı suçu: Mağdur reşittir ve rıza yoktur. Vücut dokunulmazlığı cinsel nitelikli davranışlarla ihlal edilir. Ani ve kısa temaslar sarkıntılık düzeyi kabul edilebilir; eylem süreklileşir ya da etkisi ağırlaşırsa temel cinsel saldırı oluşur. Vücuda organ veya cisim sokulması varsa nitelikli biçim söz konusudur.

TCK 103 Çocukların cinsel istismarı suçu: Mağdur on sekiz yaşın altındadır ve rıza beyanı geçersizdir. Fiziksel temas cinsel arzuyu tatmin amacına yönelikse istismar sayılır. Ani ve kısa temaslar sarkıntılık düzeyinde istismar olarak görülür; süreklilik kazandığında veya yoğunluğu arttığında istismar oluşur. Organ ya da cisim sokulması, istismarın en ağır görünümüdür.

TCK 104 Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu: Mağdur on beş yaşını doldurmuş, on sekiz yaşını doldurmamış çocuktur. Rızaya dayalı ilişki, kanunun aradığı özel şartlar kapsamında bu maddeye göre değerlendirilir. Yakınlık ve güven ilişkilerinde (evlenme yasağı bulunan hısımlar, koruyucu aile, evlat edinme öncesi bakım ilişkisi gibi) koruma seviyesi yükselir.

TCK 105 Cinsel taciz suçu: Fiziksel temas yoktur. Cinsel amaçlı söz ve yazı, mesaj gönderme, ısrarlı takip ve teşhir gibi temassız davranışlar bu madde kapsamına girer. Çocukların cinsel istismarı ile cinsel taciz arasındaki temel fark temas unsurudur.

Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçunun Cezası

• Temel hâl: Şikâyete bağlı olarak 2–5 yıl hapis.
• Evlenme yasağı ilişkisi: Üstsoy, altsoy, kardeş, amca, hala, dayı, teyze gibi hısımlar için şikâyet aranmaz; 10–15 yıl hapis.
• Koruyucu aile ve evlat edinme bakımında olanlar: Yine şikâyet aranmaz; 10–15 yıl hapis.
• Zorlama, tehdit, hile, aldatma, bilinç kaybı gibi unsurlar belirirse vasıf değişir; TCK 103 hükümleri uygulanır ve yaptırımlar çok daha ağır olur.

Cinsel Suçlar Avukatı

Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu ile ilgili yargılamalarda delil zinciri; mesaj, konum ve sağlık raporlarıyla kurulur. Etkili bir cinsel suçlar avukatı, daha ilk günden net bir strateji kurar: suç vasfını doğru belirler, delil güvenilirliğini sınar, olayın zamanı ile mekânını ve tarafların yaşını netleştirir; nüfus kayıtları, okul ve sağlık belgeleriyle gerekiyorsa adli tıp değerlendirmelerini dosyaya kazandırır. Mesaj ve arama kayıtları, konum verileri, kamera görüntüleri gibi dijital kanıtlar zincir bozulmadan korunur; şikâyetin süresi ve kapsamı ile ayırt etme gücü iddiaları uzman raporlarıyla test edilir.

Mağdur hakları yönünden amaç, ikincil örselenmenin önlenmesi ve koruyucu tedbirlerin gecikmeden işletilmesidir. Çocuk İzlem Merkezi süreci ve travma duyarlı ifade planlanır; adlî muayene ile psikososyal destek hızla sağlanır. Giysi ve biyolojik bulgular, rota ile kamera kayıtları ve telefon–mesaj–konum verileri güvenceye alınır; süreç boyunca gizlilik ve yaklaşmama gibi tedbirler talep edilir. İstanbul’da profesyonel destek için İstanbul Ceza Avukatı sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçu – Yargıtay Kararları

Yargıtay 9. CD, 11.04.2023, 2021/15483 E., 2023/2183 K.

• Ölçüt – İlke: Temel cezanın belirlenmesinde TCK m.61’de sayılan ölçütler (failin kastı, saik, suçun işleniş biçimi, meydana gelen zarar, failin geçmişi vb.) somut olaya özel ve gerekçeli biçimde tartışılmalı; sadece kanun metnini tekrar eden genel cümlelerle teşdit (artırım) yapılamaz.
• Özet: İlk derece mahkemesi, sanık hakkında temel cezayı artırırken TCK m.61’deki bentleri somutlaştırmadan ve dosyaya özgü neden göstermeden artırım uygulamış.
• Uygulama: Gerekçesiz teşdit, hükmün denetlenebilirliğini zedeler; “soyut tekrar” niteliğindeki ifadeler yeterli gerekçe sayılmaz. Mahkeme; delillerle bağlantılı, dosyaya özgü ölçülerle neden-artırım ilişkisini kurmalıdır.
• Sonuç: Bozma.

Yargıtay 9. CD, 17.04.2024, 2023/6348 E., 2024/3337 K.

• Ölçüt – İlke: Zamanaşımı; suçun türü ve öngörülen cezanın üst sınırına göre belirlenen olağan dava zamanaşımı süresi üzerinden hesaplanır. Kesilme, durma ve “son kesen işlem” dikkate alınır.
• Özet: Dosyada reşit olmayanla cinsel ilişki (TCK 104) ile çocuğun kaçırılması/alıkonulması yönünden belirlenen cezalar itibarıyla 8 yıllık olağan zamanaşımı uygulanması gerektiği, zamanaşımını kesen son işlemin … tarihli mahkûmiyet hükmü olduğu saptanmış. Bu tarihten temyiz inceleme tarihine kadar 8 yılın geçtiği anlaşılmış.
• Uygulama: Son kesen işlemden itibaren süre dolmuşsa, yargılama aşaması ne olursa olsun dava düşürülür. Mahkemeler, her aşamada zamanaşımını re’sen gözetmek zorundadır.
• Sonuç: Bozma 

Reşit Olmayanla Cinsel İlişki (TCK 104) – Sık Sorulan Sorular

On beş yaşını doldurmuş çocukla rızaya dayalı ilişki suç mudur?

Evet. Zorlama olmasa bile TCK 104 kapsamında değerlendirilir ve kural olarak şikâyete bağlıdır.

On altı ya da on yedi yaşındaki biriyle ilişki suç sayılır mı?

Kişi on sekiz yaşını doldurmamışsa ve on beş yaşını doldurmuşsa, cebir ya da hile bulunmasa da TCK 104 gündeme gelebilir. Ayrıntı somut olaya göre değerlendirilir.

Şikâyet süresi nedir, kim şikâyet edebilir?

Temel görünümde şikâyet aranır ve genel kural gereği altı ay içinde yapılmalıdır; mağdur, veli ya da vasi başvurabilir.

Fail on sekiz yaşından küçükse ne olur?

Faillik bakımından özel bir yaş sınırı yoktur; çocuk fail hakkında çocuk yargılaması usulleri uygulanır. Failin yaşı, usul ve yaptırım bakımından önem taşır.

Hangi haller TCK 103’e girer?

On beş yaşını doldurmamış çocukla her türlü cinsel davranış ya da iradeyi etkileyen nedenlerle yapılan fiiller çocukların cinsel istismarı başlığı altında TCK 103 kapsamında değerlendirilir.