Çocuk Düşürtme, Düşürme ve Kısırlaştırma Suçları (TCK 99–101)

Çocuk Düşürtme, Düşürme ve Kısırlaştırma Suçları (TCK 99-101); rızasız gebeliğin sonlandırılması, kadının kendi gebeliğini sona erdirmesi ve kısırlaştırma fiillerini kapsar. 2827 sayılı Nüfus Planlaması Hakkında Kanun’daki usul ve şartlar cezai değerlendirmede belirleyicidir. Aşağıda her başlık ayrı ayrı olmak üzere unsurlar, cezaları, Yargıtay yaklaşımı ve pratik rehber yer alır. Ceza yargılamasına dair genel çerçeve için Ceza Davaları rehberimize göz atabilirsiniz.

Çocuk Düşürtme – TCK 99

TCK 99 kapsamındaki çocuk düşürtme suçunun temel hali, kadının rızası olmaksızın gebeliğin sonlandırılmasıdır. Bu fiil, kadının beden veya ruh sağlığında zarar ya da ölüm gibi ağır sonuçlar doğurduğunda ayrıca netice bakımından daha ağır değerlendirilir. Rızaya rağmen on haftadan sonra yapılan müdahalelerde ise tıbbi zorunluluk bulunup bulunmadığı özellikle aranır; on haftayı aşmış gebelikte usule ve zorunluluk şartına uyulmadan yapılan sonlandırmalar hem müdahaleyi yapan kişi hem de rızayı veren kadın yönünden hukuki sonuçlar doğurabilir. Ayrıca bu tür olaylarda ortaya çıkan zarar ve ölüm halleri, nedensellik ve öngörülebilirlik ölçütleriyle birlikte ayrıca incelenir.

Yetkisiz kişi tarafından yapılan müdahaleler, gebelik süresinden bağımsız olarak ayrı bir hukuka aykırılık sebebidir. On haftadan az gebelikte dahi yetkili olmayan bir kişi tarafından gerçekleştirilen düşürtme işlemi sorumluluk doğurur; TCK 99’da tanımlanan diğer fiillerin yetkisiz kişilerce yapılması da yaptırımın ağırlaşmasına neden olur. Suç sonucu oluşan gebeliklerde ise belirli koşullar altında gebeliğin uzman hekimlerce ve hastane ortamında sonlandırılması cezai sorumluluk doğurmadan mümkündür. Son olarak, on haftaya kadar gebeliğin sonlandırılmasına ilişkin süreç, 2827 sayılı Nüfus Planlaması Hakkında Kanun’da yer alan idari ve sağlık şartlarına tabidir; bu şartlara uyulmaması halinde cezai sorumluluk gündeme gelebilir.

Çocuk Düşürme – TCK 100

TCK 100 kapsamında, gebelik on haftayı geçmişse kadının kendi gebeliğini isteyerek sonlandırması suç olarak tanımlanır. On haftaya kadar yapılan sonlandırmalarda ise Nüfus Planlaması Hakkında Kanun’daki usul ve aydınlatılmış onam şartlarına eksiksiz uyulması gerekir; bu çerçevede uzman hekim, hastane ortamı, gerekli onaylar ve kayıt düzeni gibi koşulların somut olayda yerine getirilmesi belirleyicidir. Bu unsurların varlığı ya da yokluğu, hukuki değerlendirmede temel ölçüt olarak dikkate alınır.

Kısırlaştırma – TCK 101

Çocuk Düşürtme, Düşürme veya Kısırlaştırma Suçları Unsurları

• Fail: Genellikle müdahaleyi yapan kişi. TCK 100’de fail kadındır.
• Mağdur: Gebe kadın ya da kısırlaştırılan kişi.
• Fiil: Gebeliğin sonlandırılması veya üreme yeteneğinin ortadan kaldırılması.
• Rıza ve gebelik süresi: Rızasızlık TCK 99/1’de temel ağırlaştırıcıdır. On haftalık eşik ve tıbbi zorunluluk olup olmadığı kritik unsurdur.
• Yetki ve ortam: Uzman hekim ve hastane şartı, yetkisiz uygulama hâlinde cezayı artırır.
• Netice: Beden ve ruh sağlığı zararı ve ölüm hâllerinde neticesi sebebiyle ağırlaşmış hükümler devreye girer.
• Kusur: Kasıt aranır; nedensellik ve öngörülebilirlik özellikle zarar ve ölüm hallerinde değerlendirilir.
• İdari ve etik çerçeve: 2827 sayılı Kanun ve sağlık mevzuatı, onam, eş veya veli rızası, yaş ve ehliyet gibi koşulları düzenler.

Çocuk Düşürtme, Düşürme veya Kısırlaştırma Suçları Cezası

• Rızasız düşürtme: 5–10 yıl. Zarar 6–12 yıl. Ölüm 15–20 yıl.
• Rızaya rağmen on haftadan sonra düşürtme: 2–4 yıl. Kadın için 1 yıla kadar hapis veya adlî para cezası. Zarar 3–6 yıl. Ölüm 4–8 yıl.
• Yetkisiz kişinin müdahalesi: İlgili fıkraya göre verilen ceza yarı oranında artırılır.
• On haftadan az fakat yetkisiz düşürtme: 2–4 yıl.
• Suç sonucu gebelikte 20 haftaya kadar yasal sonlandırma: Ceza yok (uzman hekim ve hastane şartıyla).
• Kadının on haftadan sonra kendi gebeliğini sonlandırması: 1 yıla kadar hapis veya adlî para cezası.
• Rızasız kısırlaştırma: 3–6 yıl. Yetkisiz kişi yaparsa artırım.
• Rızaya dayalı fakat yetkisiz kısırlaştırma: 1–3 yıl.

Çocuk Düşürtme ve Kısırlaştırma Suçları Avukatı

Çocuk düşürtme, düşürme ve kısırlaştırma suçları dosyaları ile ilgili değerlendirme, çoğunlukla tıbbi kayıtlar, aydınlatılmış onam, uzman hekim yetkisi, hastane koşulları ve gebelik haftası gibi hassas ayrıntılara dayanır. Erken aşamada tıbbi evrak ve raporlar, onam formları, ameliyat ve müdahale kayıtları eksiksiz toplanır; olay akışını netleştirmek için zaman çizelgesi oluşturulur. Böylece süreçte kim, ne zaman, hangi koşullarda işlem yaptı sorularının yanıtı somut verilerle ortaya konur.

Bunun ardından yetkisizlik ve usul hataları somutlaştırılır; ortaya çıkan zarar veya ölüm hallerinde nedensellik ve öngörülebilirlik titizlikle incelenir. Mağdur yönünden koruyucu ve telafi mekanizmaları değerlendirilirken, şüpheli yönünden usule uygunluk ve rızanın geçerliliği belgelerle desteklenir. Bu sistematik yaklaşım, hem hak kaybını önler hem de dosyanın maddi gerçeğe uygun biçimde sonuçlanmasına katkı sağlar. İstanbul ve çevresinde profesyonel destek için İstanbul Ceza Avukatı sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Çocuk Düşürtme, Düşürme veya Kısırlaştırma Suçları Yargıtay Kararları

Yargıtay 9. CD, 05.12.2023, 2023/6340 E., 2023/8002 K.

Konu: Rızaya dayalı olduğu iddia edilen düşürtme; gebelik haftası ve ispat standardı.
Sonuç: Dosyada gebelik haftasının 10 haftadan büyük olduğuna dair kuşku bulunduğu, ultrason ve ATK raporlarının yeterli kesinlikte olmadığının değerlendirildiği; ceza yargılamasında şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereği sanıklar hakkında beraat verilmesi. Ayrıca sanıklardan birinin hükümden sonra vefatı tespit edildiğinden, TCK 64 gereği düşme yönünün mahkemece ayrıca değerlendirilmesi gerektiği vurgulandı.
Özet ilke: 10 hafta eşiği bakımından kesin delil aranır; tereddüt sanık lehinedir. Usulî değişiklikler (ölüm) düşme yönünden ayrıca incelenir.

Yargıtay 9. CD, 07.11.2023, 2023/7427 E., 2023/7325 K.

Konu: On haftayı aşan gebelikte tıbbî zorunluluk olmaksızın düşürtme; delil değerlendirmesi ve zarar raporu.
Sonuç: Muayenehanede bulunan belgeler, tanık anlatımları ve rahim içi müdahaleyi gösteren bulgular bir arada on haftadan fazla gebelikte tıbbî zorunluluk olmaksızın düşürtme kanaatini destekler nitelikte görülmüş; ancak mağdurenin beden veya ruh sağlığı bakımından zarar durumunun TCK 99/4 kapsamında müstakil bir ATK raporuyla belirlenmesi gerektiği, önceki raporun farklı suçlarla birlikte düzenlendiği için hükme esas alınamayacağı belirtilmiş; bu nedenle eksik inceleme sebebiyle bozma.
Özet ilke: Zarar-artırım değerlendirmesi için müstakil, isabetli rapor şart. Farklı suçlarla karma raporlar hükme elverişli sayılmayabilir.