Cinsel Saldırı Suçu (TCK 102)
Cinsel saldırı suçu (TCK 102), bir kişiye rızası olmadan yöneltilen cinsel nitelikli temaslar ile beden dokunulmazlığının ihlalidir. Halk arasında “tecavüz suçu” olarak bilinen ve TCK 102/2 kapsamında düzenlenen vücuda organ ya da herhangi bir cismin sokulmasıyla suretiyle işlenen hali suçun nitelikli biçimidir. Bunun dışındaki dokunma, öpme, okşama gibi cinsel ilişkiye varmayan eylemler TCK 102/1 çerçevesinde değerlendirilir.
Fiil; mağdurun iradesi rıza dışı biçimde cebir, tehdit ve hile ile ya da uyku, alkol veya uyuşturucu etkisinden yararlanılarak işlenebilir. Temel şekil (102/1) kural olarak şikâyete bağlıdır. Organ veya cisim sokma hâli (102/2) ise sadece eşe karşı işlendiğinde şikâyete bağlıdır. Cezalandırma, soruşturma ve yargılama adımlarının genel çerçevesi için Ceza Davaları yazımıza göz atabilirsiniz.
Cinsel Saldırı Suçu Unsurları
Hukukî konu ve taraflar. Cinsel saldırı suçu, kişilerin cinsel dokunulmazlığı ile vücut bütünlüğünü koruyan bir alandır. Mağdur kadın ya da erkek olabilir; fiil hem farklı hem de aynı cinsiyetten kişiye karşı işlenebilir. Fail yönünden özel bir sıfat aranmaz; suç herkes tarafından ve iştirak hâlinde işlenebilir.
Hareket, eşikler ve sarkıntılık. Suçun temelinde cinsel nitelikli davranışlarla vücut dokunulmazlığının ihlali bulunur. Uygulamada üç basamak dikkat çeker:
Birincisi sarkıntılık düzeyidir: ani, kısa süreli, kesintili ve yoğunluğu artmayan, çoğu kez failin kendiliğinden sonlandırdığı temaslar bu kapsamdadır; TCK 102/1’in ikinci cümlesi uygulanır. Bu temas, süreklilik kazanırsa veya ısrar ve yoğunluk artarsa artık temel cinsel saldırı değerlendirmesine geçilir.
İkincisi organ veya cisim sokma eşiğidir: vajinal, anal ya da oral yoldan organ veya herhangi bir cismin vücuda sokulması hâlinde TCK 102/2 gündeme gelir ve halk arasında tecavüz suçu olarak bilinir.
Üçüncüsü nitelikli hâllerdir: Fiil savunmasız kişiye karşı işlendiğinde, kamu görevi, vesayet ya da hizmet ilişkisinden doğan nüfuz kullanıldığında, hısımlık veya üvey yakınlık ilişkisinde gerçekleştiğinde, silahla veya birden fazla kişiyle yapıldığında, toplu yaşam alanlarının sağladığı kolaylıktan yararlanıldığında TCK 102/3 uyarınca artırım söz konusu olur. Kullanılan cebrin düzeyi ayrıca önem taşır; kasten yaralamanın ağır neticeleri ortaya çıkarsa TCK 86 ve devamındaki hükümler uygulanır, mağdurun bitkisel hayata girmesi ya da ölümü hâlinde TCK 102/5 hükmü değerlendirilir.
Cinsel Suçlarda Mağdurun Yaşı ve Eylemin Niteliği İtibariyle Değerlendirme
Cinsel saldırı TCK 102: Mağdur reşittir ve rıza yoktur. Vücut dokunulmazlığı cinsel amaçlı davranışlarla ihlal edilmiştir. Sarkıntılık olarak nitelenecek haller; ani, kısa süreli, kesintili ve yoğunluğu artmayan temaslardır. Bu düzeyde kalan fiiller TCK 102’nin sarkıntılık hükmü kapsamında değerlendirilir. Temas ısrar kazanır, süreklileşir ya da etkisi ağırlaşırsa temel cinsel saldırı kabul edilir. Organ veya cisim sokma gerçekleştiğinde değerlendirme TCK 102’nin nitelikli biçimine geçer ve halk arasında tecavüz olarak bilinen tablo ortaya çıkar.
Çocukların cinsel istismarı TCK 103: Mağdur on sekiz yaşın altındadır ve bu yaş grubunda rıza hukuken geçerli sayılmaz. Fiziksel temas cinsel arzuları tatmin amacıyla gerçekleşmesi halinde cinsel istismar kapsamındadır. Temas ani, kısa ve kesintili ise sarkıntılık düzeyinde cinsel istismar sayılır; süreklilik kazanır veya yoğunlaşırsa istismar olarak değerlendirilir. Organ veya cisim sokma bulunduğunda ise nitelik ağırlaşır.
Reşit olmayanla cinsel ilişki TCK 104: Mağdur on beş yaşını doldurmuş, on sekiz yaşını doldurmamış çocuktur. Rızaya dayalı ilişki bu madde kapsamında ele alınır.
Cinsel taciz TCK 105: Fiziksel temas yoktur. Cinsel amaçlı söz ve yazı, mesaj, ısrarlı takip, teşhir gibi temassız davranışlar bu maddeye girer.
Cinsel Saldırı Suçu Cezası
- Temel şekil (102/1): Beş yıldan on yıla kadar hapis.
- Sarkıntılık düzeyi: İki yıldan beş yıla kadar hapis.
- Organ veya cisim sokma (102/2): On iki yıldan az olmamak üzere hapis.
- Nitelikli hâller (102/3): Nitelikli cinsel saldırı suçu hallerinde cezalar yarı oranında artırılır
- Eşe karşı 102/2: Soruşturma ve kovuşturma şikâyete bağlıdır.
- Ağır sonuçlar: Kasten yaralama hükümleri ayrıca uygulanır; bitkisel hayat veya ölüm halinde ağırlaştırılmış müebbet söz konusu olur.
Cinsel Suçlar Avukatı
Cinsel suç dosyalarında avukat desteği hem delillerin kaybolmaması hem de haklarınızın eksiksiz korunması için kritik önemdedir. Uygulamada cinsel saldırı suçu çoğu kez mağdur beyanı ve adli muayene raporlarıyla değerlendirilir. Cinsel suçlar avukatı; adli muayene, tıbbi rapor ve fotoğrafları gecikmeden temin eder, mesaj ve arama kayıtları, HTS ve konum verileri ile kamera görüntülerini talep eder, gerekirse giyilebilir cihaz ve uygulama günlüklerini de dosyaya ekler. Mağdur anlatımı travmaya duyarlı biçimde alınır; koruma tedbirleri (uzaklaştırma, gizlilik, barınma) hızla devreye sokulur. Şüpheli açısından ise rıza iddiası, olay sırası, alkol ve uyuşturucu etkisi, tanık anlatımları, teknik veriler ve özellikle iftira ve husumet durumu birlikte değerlendirilerek sağlam bir savunma stratejisi kurulur. İstanbul ve çevresinde profesyonel destek için İstanbul Ceza Avukatı sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Cinsel Saldırı Suçu – Yargıtay Kararları
Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 02.10.2024, 2021/14-228 E., 2024/281 K.
- Ölçüt – İlke:
Hakimin hukuki bilgiyle çözemeyeceği, özel/teknik bilgi gerektiren konularda bilirkişi görüşü alınır; ancak bilirkişi raporu delillerle birlikte serbestçe takdir edilir. Cinsel saldırı suçu ile ilgili değerlendirmelerde mağdurun “savunmasızlık ve algı yeteneği” gibi tıbbi-psikiyatrik durumu TCK 30 (hata) bakımından belirleyicidir. - Özet:
Mağdurun günlük yaşamını tek başına sürdürebildiği, para çekebildiği, dini pratiklerini yerine getirdiği, evlilik niyeti beyan edebildiği; bazı tanıkların mağdurda açık akıl zafiyeti gözlemlemediği anlatımları dosyada yer alıyor. Bu veriler, sanığın mağdurun akıl ve ruh durumunu anlayamamasının mümkün olduğu yönünde değerlendirilmiş. - Uygulama:
Somut olayda sanığın mağdurun savunmasız ve algı yetersizliği durumunda olduğunu bilebilecek konumda olmadığı; bu nedenle TCK 30 kapsamında “kaçınılmaz hata” yönünden değerlendirme yapılması gerektiği kabul edilmiştir. - Sonuç:
TCK 30 uygulanmalı; sanık lehine hata hükümleri tartışılarak hüküm kurulmalıdır.
Yargıtay 9. Ceza Dairesi, 01.07.2024, 2024/3861 E., 2024/6576 K.
- Ölçüt – İlke:
Cinsel saldırıda temel unsur rıza dışılık ve iradenin kırılmasıdır; bunun inandırıcı, kesin delillerle ortaya konulması gerekir. - Özet:
Sanığın reşit mağdureye dokunma ve öpme girişimi bulunduğu iddia edilmiş; ancak eylemin mağdurenin rızası dışında olduğuna dair herhangi bir delil saptanmamıştır. - Uygulama:
Rıza dışılığa dair delil yokluğu ve şüphenin giderilememesi karşısında, “şüpheden sanık yararlanır” ilkesi gereği mahkûmiyet kurulamaz. - Sonuç:
Bozma.
Yargıtay 9. Ceza Dairesi, 30.05.2024, 2024/3710 E., 2024/5337 K.
- Ölçüt – İlke:
Mahkeme kararları, Yargıtay denetimine elverişli açık ve gerekçeli olmalıdır. İleri sürülen iddia ve savunmalar, tüm delillerle tek tek tartışılmalı; hükme esas alınan ve reddedilen deliller açıkça gösterilmelidir. - Özet:
Dosyada bir yanda mağdurenin boğaz sıkma iddiasına karşı darp ve cebire rastlanmadığını belirten rapor, diğer yanda mağdurenin iç çamaşırında sanığın menisi bulunduğunu tespit eden uzmanlık raporu vardır. İlk derece mahkemesi, bu çelişkileri ve fiziki müdahalenin nasıl gerçekleştiğini hukuken açıklamadan hüküm kurmuştur. - Uygulama:
Mahkeme; iddia ve savunmayı, raporlar arasındaki çelişkiyi, meninin varlığı ile “ilişki yok” savunmasını ayrıntılı tartışmalı; sanığa bu bulgular sorulmalı ve kuşku giderilerek değerlendirme yapılmalıdır. - Sonuç:
Bozma.
Cinsel Saldırı – Sık Sorulan Sorular
Cinsel saldırı suçu nedir, “tecavüz” ile farkı ne?
Cinsel saldırı, TCK 102’ye göre cinsel nitelikli davranışlarla bir kişinin
vücut dokunulmazlığının ihlalidir. Sarkıntılık düzeyi,
kısa süreli ve kesintili temasları anlatır. Vücuda organ ya da herhangi bir cismin
sokulması ise suçun nitelikli biçimidir ve halk dilinde çoğu zaman
“tecavüz” olarak anılır.
“Sarkıntılık” ne demek?
Uygulamada sarkıntılık; ani, kısa ve
süreklilik göstermeyen temaslar için kullanılır. Fiil yoğunlaşırsa ya da
uzarsa artık sarkıntılıktan söz edilemez; olay cinsel saldırının temel ya da nitelikli
biçimi içinde değerlendirilir.
Cinsel saldırı ile cinsel taciz arasındaki fark nedir?
Cinsel tacizde fiziksel temas şart değildir (söz, mesaj, görüntü gönderme,
teşhir gibi davranışlar). Cinsel saldırıda temas vardır; beden teması olmadan
cinsel saldırı oluşmaz.
“Sarhoşlukta rıza” geçerli sayılır mı?
Hayır. Bilincin kapalı olduğu ya da belirgin biçimde zayıfladığı durumlarda
rıza hukuken geçerli kabul edilmez. Failin bu hâli bilmesi veya bilebilecek durumda
olması yeterlidir.
Hangi deliller önemlidir, nasıl ispat edilir?
Adlî muayene ve raporlar, DNA ile biyolojik bulgular, giysi ile eşya
üzerindeki izler, olay yeri ile rota görüntüleri, telefon ile mesaj ve konum kayıtları,
tanık anlatımları ve mağdur beyanının tutarlılığı başlıca delillerdir.
Delillerin gecikmeden toplanması kritik önemdedir.
Mağdur beyanı tek başına yeterli olabilir mi?
Yargı uygulamasında mağdur anlatımı esas delil olabilir;
ancak genellikle tutarlılık, hayatın olağan akışıyla uyum
ve mümkünse yan delillerle destek aranır.
Evlilik içinde cinsel saldırı olur mu?
Evet. Eşe karşı cinsel saldırı da suçtur. TCK 102/2’de eşe karşı işlenen
nitelikli biçim şikâyete bağlı yürütülür; diğer esaslar genel hükümlerle aynıdır.
Zamanaşımı ne kadar?
Zamanaşımı, TCK 66’daki genel kurallara göre cezanın üst sınırına
bağlı olarak belirlenir. Nitelikli biçimlerde süre daha uzundur; somut olayın türü ile
özellikleri belirleyicidir.